Toespraak gehouden in 1992 op 8 september, Swami Sivananda’s geboortedag

Dit is de gezegende gelegenheid van de komst van Shrie Goeroedev Swami Sivanandaji Maharaj. Tijdens de dagelijkse activiteiten, verdiept als men gewoonlijk is in verscheidene dingen van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat, vindt men niet gemakkelijk tijd om bij dit soort gelegenheden stil te staan, een kracht die actief was op deze wereld en die bewoog als een machtige kolos van de ziel gedurende zo’n lange periode, zichtbaar voor alle mensen.

De menselijke geest is vaak kort van geheugen. Hij herinnert zich zelfs geen grote dingen, wat dan met kleine dingen? Maar dit is iets waarin het ons niet vrij staat ze ons te herinneren of niet te herinneren. Het gaat om een invloed en een indruk op de wereld als een geheel die niet gemakkelijk kunnen worden gewist uit de atmosfeer van deze aarde. De wereld zal hem zich herinneren; de wereld zelf is de getuige van deze grote gebeurtenis. Miljoenen die werden hervormd in hun innerlijke leven en in hun kijk op het leven koesteren zijn herinnering. Talloze mensen op deze wereld die een ommekeer maakten in hun leven, die voorwaarts begonnen te kijken met een innerlijk oog en een visie van volmaaktheid, kunnen hem onmogelijk vergeten; veel minder nog kunnen degenen dat die de zegen hadden in zijn nabijheid te leven, schouder aan schouder als het ware, hem elke dag ziend, zijn bevelen ontvangend, badend in de glorie van zijn nabijheid en genietend van de veiligheid die hij bracht.

Shrie Goeroedev Swami Sivanandaji Maharaj kwam als een gebalde kracht, leidde een leven in eenzaamheid en ging alleen als een meteoor, die de hemel doorkliefde met een schittering die zelden werd gezien. Wij zeggen dat hij een spirituele kracht was. Wij kennen de letterlijke betekenis van deze woorden, maar weten niet wat ze echt inhouden. De wereld is zich niet bewust van de betekenis van de woorden spirit en spiritualiteit. Hij kent alleen hun oppervlakkige betekenis. Was de diepe betekenis ervan doorgedrongen in het gevoel van de mensen dan zou de wereld niet zijn wat hij nu is met zijn spanningen en zijn angst. Een woord beschermt niet; het is zijn betekenis die ons veiligheid biedt. Een taal zonder inzicht in haar betekenis is niet in staat tot appreciatie. Als ik niet kan begrijpen wat je zegt en als jij niet weet wat ik zeg, dan hebben de klanken geen betekenis. Dit is ook het geval met woorden als God, spirit, spiritualiteit, Yoga, meditatie, moksha (verlossing). Ze vliegen als lege schelpen door het firmament van menselijke studies en prestaties, maar ze veranderen het leven niet. Het zoals het eten van voedsel zonder het te verteren en op te nemen. Onze studie, onze zakelijke transacties, onze activiteiten zijn zelfs niet huiddiep; dat is het minste wat men kan zeggen. Misschien raken ze zelfs onze huid niet, toch schijnen ze overal in de wereld dat als enige betekenis te hebben. En wat is deze “enige betekenis”, de betekenis die zelfs onze huid niet raakt?

Dat is de reden waarom we kwamen zoals we kwamen, dat we leven zoals we kwamen en dat we wellicht zullen gaan zoals we kwamen en zoals we leefden. Dit is het lot van menig schepsel op aarde. Om de visie van de mens te veranderen en om hem bewust te maken van hogere levenswaarden -bewust maken is het juiste woord- incarneerde deze grote, machtige Meester zich op Gods bevel zelf.

Toen Shrie Goeroedev op deze wereld kwam, was het materialisme overal volop in opmars. Het was het einde van de negentiende eeuw. Er voltrok zich in de hele wereld een technologische, industriële revolutie. De verkeerde zijde van de Westerse opvoeding haalde de bovenhand. Logica, argumenten van een empirische aard, zintuiglijk georiënteerd, intellectueel geconditioneerd was de werkwijze in de opvoeding. Jammer genoeg is dat nog altijd het geval.

Maar zelfs een klein beetje van iets goeds is groot. De Bhagavad Gietaa, het woord van Bhagavaan Shrie Krishna, zegt ons dan ook dat zelfs als we maar een beetje goed werk doen op deze wereld, dat dat zal blijven als de goedheid van onze daad. Het is de goedheid die telt en niet de omvang van het werk. Onze goedheid moet als een oceaan zijn voor het oog van de mensen. Het is een kwaliteit die goedheid wordt genoemd, niet een hoeveelheid als een berg.

Met deze grootse visie werd de eerste stap gezet door machtige Meesters, zoals Shrie Swami Sivananda en vóór hem door Shrie Ramakrishna Paramahamsa en zijn discipelen. Daarna stonden vele grote genieën van een rationeel, filosofisch en intellectueel type op. Dat was het begin van de twintigste eeuw toen, zoals men zegt, de tijd dat de Renaissance in de geschiedenis in India aanbrak. Het was de cultuur van het Westen die overal overheerste. Er is niets mis mee, maar alles heeft een goede zijde en een verkeerde zijde, zoals we allen weten. We kunnen de nadruk leggen op de linker- of de rechterzijde of op beide zijden op een geïntegreerde manier. Er was een kanteling van de balans naar de buitenkant, naar de materialistische, uiterlijk georiënteerde zijde van de dingen. Dit moest worden rechtgezet.

Het leven is een integratie van de kijk van bewustzijn. Het is geen prestatie of activiteit zoals een job. Het leven is geen job. Het is niet het doen van iets; het is het zijn van een kwaliteit en een kenmerk. Welk soort zijn is het dat ons bestaan op de wereld kenmerkt? Gewoonlijk spreken we nooit over dit aspect van ons leven. Welk soort iemand ben je? Zeg me niet wat je doet, wat je presteert op deze wereld, in je carrière, als iemand die heel wat werk verzet, maar zeg me wat je in jezelf bent. Welk soort iemand is dit? Deze vraag wordt niet op prijs gesteld, omdat ze de vitale kern van de mens raakt. De vitaliteit is de essentie zelf en het bestaan zelf van de betekenis van iemand. Welk soort leven leid je? Ben je afgezien van het feit dat je allerlei wonderbare dingen doet in de wereld ook een wonderbaar iemand, even wonderbaar als de wonderbaarheid van je prestaties en je activiteiten? Ben je een wonderbaar iemand? Stel deze vraag aan jezelf.

Mensen deden in de geschiedenis wonderbare dingen. Zijn deze mensen even groot in henzelf? Is je zijn even groot en groots als de grootheid en de grootsheid van je prestaties? Je hebt iets en je bent iets. Deze twee aspecten moeten in ogenschouw worden genomen: “Ik heb iets en ik ben iets. Ik heb iets en iedereen weet wat ik heb en ook ik weet wat ik heb; maar weet men ook wat ik ben?” Spiritualiteit begint hier. Het is niet het presteren van louter lichamelijke oefeningen of ademoefeningen. Onderstreep dit heel duidelijk. Je kunt wat dan ook doen, je kunt deze berg opheffen en toch niet spiritueel zijn, want spiritualiteit is het verschijnen van wat je bent en niet van wat je doet. De wereld is betoverd door wat mensen doen. Zo is het verloop van de menselijke geschiedenis, de maatschappij, de technologie.

De mens moet een supermens worden. De mens kan vele dingen doen, maar hij zal dan ook sterven als een mens. De mens kan niet sterven als een god. We zouden van deze wereld moeten vertrekken als engelen, die incarneerden als menselijke heiligdommen. We zouden niet mogen vertrekken als hetzelfde wezen dat uit de moederschoot kwam; anders is er geen evolutie geweest, geen vooruitgang, geen voordeel van deze gezegende carrière van het leven als geheel dat ons werd gegeven door God Almachtig, voor het uitvoeren van Zijn missie als een ambassadeur, een vertegenwoordiger als het ware, op deze wereld. We werden door God naar deze wereld gezonden niet om fabrieken te leiden, winkels te openen en heen en weer te rennen naar markten, maar om te gehoorzamen aan het gebod van dit Wezen onder wiens bevel het is dat we ter wereld kwamen met een doel dat Hij kent en dat we verondersteld worden ook te kennen.

Wanneer we gaan, nemen we onze fabrieken en winkels niet mee. Wat nemen we mee? In de Manoe Smriti zegt een meester: “Je kwam alleen en je zult alleen vertrekken. En weet je dat je ook alleen leeft zonder vrienden? Als je gelooft dat iets je toebehoort en dat je niet echt alleen bent op de wereld, zoveel te erger voor jou. Niemand is hier je vriend. Vrienden zijn er alleen maar tot in het crematorium. Elke vriendschap is voorwaardelijk, met indiens en maars. Niemand is onvoorwaardelijk een vriend. Ekahprajayatejantoer: alleen kom je, zonder enig bezit en alleen vertrek je. En daarom heb je tijdens je leven hier op aarde ook niets. Je bent een pauper materialistisch gesproken, zelfs tijdens je leven en niemand gaat met je mee, vader noch moeder, noch enig ander familielid noch iemand van wie je dacht dat hij je toebehoorde. Geen gebroken naald, geen stuk stro kun je met je meenemen. Wat komt er? Jij komt met jou, dat is alles.”

Is dit geen verschrikkelijke boodschap? Wanneer je vertrekt, draag je alleen jezelf mee. Wat betekent dit? Ga ik alleen mezelf meenemen, niets anders dan mezelf? Ook hier treedt weer de betekenis van het woord spiritualiteit op de voorgrond. Je neemt jezelf mee met jou, wat betekent dat je spiritualiteit met je meegaat. Dat is de betekenis van de woorden dharmastisthatikevalah: Dharma komt met jou mee. Dharma is de indruk die in de geest werd gemaakt door Gods wet te volgen. Het is ook iets dat verbonden is met je zijn en niet met wat je uiterlijk hebt gedaan. Wat je gedaan hebt, komt niet met je mee, wat je was, komt met je mee. Dat is dharma, Dharma is de kwaliteit van je bestaan, de kenmerken van wat je bent. Dat zal met je meegaan.

Goeroedev Shrie Swami Sivanandaji Maharaj was onder ons met deze boodschap, met deze lering, met dit offer van bewustzijn. Zijn hele leven was een groot offer, lichamelijk, mentaal, vitaal, intellectueel, sociaal, politiek, spiritueel. Wij leefden met hem samen en we herinneren hem met tranen in onze ogen. Hij was onze vader en moeder, onze vriend en familie en onze rijkdom. Hij was ons dagelijks voedsel en onze adem zelf. Wij leefden met hem en hem herinneren we ons. Moge zijn zegen op jullie allen rusten!